İçerisinde çocuk ıslah evi, kadınlar koğuşu, yukarısında taş kale duvarları, gözetleme kuleleri, çok eski tarihe dayanan demir kapılar bulunan ürpertici bir dokuya sahip eski bir hapishane olan Tarihi Sinop Cezaevi 1999’tan bu yana Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından müze statüsüne çevrilmiştir.
Tarihi Yapısı:
Yaklaşık 4.000 yıl önce bölgede hakimiyet kuran Gaskalılar tarafından yapılan günümüz cezaevlerinden çok farklı devasa bir görünüme sahip olan hapishanedir Tarihi Sinop Cezaevi. Grek, Pontus, Bizans, Selçuklu ve Osmanlılar kendi zamanlarında kaleyi korumuşlardır. Cezaevi olarak kullanılan kale hakkında en eski belgeler 1568 yılına dayanmaktadır. Selçukluların 1214 yılında şehri ele geçirmeleriyle aynı şekilde kullanılmaya devam edilmiştir. Selçuklulardan sonra bu zamana kadar buraya 11 adet Burç yaptırılmıştır ve çeşitli büyük komutanların isimleri bu burçlara verilmiştir. Denize olan cephesine öre 18-22 metre boy uzunluğuna yetişen surların kalınlığı ise 3 metredir. Üç tarafı denizlerle çevrili olan ve bir dönem de “Anadolu’nun Alkatrazı” tabiri ile de bilinen Tarihi Sinop Cezaevi 1999 yılında cezaevi konumundan çıkartılıp açık hava müzesi haline getirilmiştir.
Büyüleyici İç Yapısı:
Cezaevi, ilk girişte sol tarafta büyüleyici bir zindan ile karşılamaktadır mahkûm ve ziyaretçileri. Devasa büyüklükte zincirler, el, ayak ve boğaz için demir kelepçelerin bulunduğu zindan tarihi yapısını ziyaretçilere göstermektedir. Zindanın dış tarafında biraz ileride de ayrı bir özelliği olan ziyaretçi binası bulunmaktadır. Burada mahkûmlar, ziyaretçiler ile 1 metrekareden daha dar bir alanlarda görüştürülmektedir. Bunun gibi birçok hücrenin bulunduğu ziyaretçi binasına mahkûmlar ve ziyaretçiler ayrı kapılardan giriş yapmaktadırlar. Labirent tarzında yapısıyla güvenliğin de üst düzey tutulduğu anlaşılmaktadır.
Tarihe meydan okuyan onlarca kapının bulunduğu Tarihi Sinop Cezaevi, büyüklüğüyle şaşırtarak gezi sırasında ziyaretçilerinden en az 1-2 saat almaktadır. Zindanlar, koğuşlar, hücreler, çeşitli atölyeler, çok büyük stratejik öneme sahip olan yerlere konumlandırılmış gözetleme kuleleri, idari bina, eski bir mahkûm nakil aracı, revir, savcı odası gibi odalar ve eski yataklar gibi dokusuyla ziyaretçilere tarihi yapısını göstermektedir.
Cezaevinin Namı:
Kırım Hanı Devlet Giray, Sabahattin Ali, Refik Halit Karay, Mustafa Suphi, Ahmet Bedevi Kuran, Ruhi Su, Burhan Felek gibi tanınmış kişilerin mahkûm olarak yattığı Tarihi Sinop Cezaevi, Sabahattin Ali’nin kaleminden de çıkan şiirlerle anlatılmıştır. Bunlardan en popüleri birçok Türk Filminde de duyduğumuz “Aldırma Gönül” şiiridir.
En büyük seyyahımız olan Evliya Çelebi’de Sinop Cezaevinden Seyahatnamesinde bahsetmiş ve şu ifadeleri kullanmıştır:
“Burası çok korkunç bir görünümü olan kocaman bir kaledir. 300’den fazla kapısı vardır, gardiyanları adeta dev gibilerdir. En azılı mahkumların bulunduğu bir yerdir. Burada mahkumun kaçmasını bırakın kuş bile uçamaz.”
Müzenin Adresi:
Tarihi Sinop Cezaevi; Kaleyazısı Mahallesinde, Cumhuriyet Caddesinde, Snop Merkezde otogar yakınındadır.
Yorum Yok