Öğretim üyesi ve müellif Andi Hoxhaj tarafından ‘The Conversation’da yayımlanan, “Sırbistan ve Kosova: AB neden Ukrayna savaşının körüklediği Hudut tansiyonunu çözmeye niyetli?” başlıklı makalede, Almanya ve Fransa’nın rolü irdeleniyor.
Rusya’nın Ukrayna’yı işgali, Avrupa’nın çözülmemiş meselelerinin yine alevlenebileceğinin kasvetli bir hatırlatıcısı olarak hizmet ediyor. Balkanlar’da artan tansiyon göz önüne alındığında, Almanya ve Fransa, Sırbistan ile Kosova ortasındaki çözülmemiş problemleri çözmeyi 2023 için birincil öncelik haline getirdi.
Bu, Özellikle Aralık 2022’de şimal Kosova’da plakalar konusunda yaşanan bir çatışmanın Balkanlar’da yeni bir çatışma korkusunu körüklemesinden sonra değerlidir. Kimi etnik Sırplar, Kosova’nın bağımsızlığını kabul etmiyor ve bu nedenle şimal Kosova’da yaşayan binlerce şahıs Kosova plakalarını kullanmayı reddediyor.
Kosova 2008’de bağımsızlığını ilan etti, lakin Sırbistan topraklarda hak tez etmeye devam ediyor.
Ancak 2023’te iki devlet ortasında Hudut çatışması yüzünden meydana gelen gerginlik, Avrupa’da yeni bir kanlı Cenk tasası oluşturdu.
Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin, dikkatleri Ukrayna’daki savaşından uzaklaştırmak ve Sırbistan ile bağlantılarını sağlamlaştırmak için Sırbistan ile Kosova ortasındaki tansiyonu tırmandırmaya çalıştı.
Örneğin, Aralık 2022’de Sırbistan Cumhurbaşkanı (Putin’in Balkanlar’daki vekili ) Aleksandar Vučić, ironik bir biçimde AB tarafından İkram edilen kamyonlar tarafından kapatılan Kosova ile Sırbistan ortasındaki anne Hudut kapısının yakınında barikatlar kurulmasını açıkça onayladı.
2022’nin sonunda Fransa ve Almanya, Sırbistan ve Kosova ile bağ kurmak için kendi Özel elçilerini atadılar ve iki ülke ortasındaki uyuşmazlığı çözmek için AB tarafından kolaylaştırılan diyaloğa öncülük ediyorlar.
Fransız-Alman önerilen mutabakatın dokuz hususu Mevcut ve 1972 tarihli Temel muahede olarak bilinen bir evraka dayanıyor. Bu, Almanya’nın İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra hisli Hudut meselelerini çözme tecrübesinden etkilenmiştir.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Fransa ve Almanya’nın nihayet derece hisli bahisleri çözme konusundaki tecrübelerinin Sırbistan ve Kosova’nın bağları normalleştirmesine Yardımcı olabileceğine inanıyor. Başlangıç noktası olarak Sırbistan ve Kosova’nın elçilik gibisi lakin daha alt seviyede aktiflik gösteren kalıcı misyonlar kurmasını önerdiler .
Fransız-Alman teklifinin en Değerli kısmı, “ Kosova ve Sırbistan’ın birbirleriyle eşit haklara dayalı yeterli komşuluk bağları geliştirmesi” gerektiğidir. Bu, bütün tarafları eşit bir temele oturtur. Fransız-Alman önerisi , 2023 baharına kadar mali mükafatlar sunuyor ve Fransa ve Almanya’nın hem Sırbistan hem de Kosova’nın AB’ye girişi için çabalayacağını garanti ediyor.
Kosova, Kosova’nın beş AB ülkesi tarafından tanınmasına müsaade vererek Avrupa Kurulu, BM ve AB üyeliğinin önündeki manisi kaldırdığı için Fransız-Alman yaklaşımına şimdiye kadar daha Aleni davrandı. Fransız-Alman önerisi Sırbistan’da Aka AB yatırımı ve AB’ye süratli bir giriş mümkünlüğü sağlasa da, Sırbistan daha az Müşteri oldu.
Sırbistan Cumhurbaşkanı Vučić, Sırbistan’ın sonunda Kosova’nın bağımsızlığını tanımak zorunda kalacağını ima ettiği için Fransız-Alman teklifine karşı çıktı. Kosova’nın bağımsızlığına karşı olduğunu beyan etmesi, siyasi mesleğinin temelleriyle çelişiyor. Yakın tarihli bir anket, Sırpların çoğunluğunun AB’ye katılmaya karşı olduğunu ortaya koydu.
Fransızlar ve Almanlar, reis Vučić’in Avrupa’da Öbür bir Hudut çatışması yahut Cenk tehdidinde bulunmaması karşılığında Sırbistan’a Nakit yağdırmaya bahse giriyorlar.
Çatışmanın geçmişi
Sırbistan’ın 1998-1999’da Kosova’daki acımasız savaşından ve Kosova’nın 2008’de ABD ve AB’nin takviyesini Meydan Sırbistan’dan bağımsızlığını ilan etmesinden bu yana, iki ülke ortasındaki alakalar gerginliğini korudu.
AB’nin Sırbistan ile Kosova ortasında diyalog başlatmaya çalıştığı 2011 yılından bu yana, iki ülke ortasında Fazla az somut ilerleme kaydedildi. Karşılıklı tanıma karşılığında AB, her iki ülkenin de birliğe Üye olmasını önerdi.
Bir mahzur, birden fazla AB ülkesinin AB’nin Balkanlar’da daha Çok genişlemesine karşı çıkması ve 5 AB üyesinin Kosova’yı tanımamasıdır: İspanya, Yunanistan, Kıbrıs, Romanya ve Slovakya.
AB’nin Sırbistan ile Kosova ortasında emniyetli bir arabulucu olarak devinim etme yeteneği , iki ülkenin iştirakine ait detaylı bir Vakit çizelgesi olmadığı için zayıfladı.
AB, şimal Makedonya’ya verdiği kelamların tutulmaması nedeniyle Balkanlar’daki güvenilirliğinin bir kısmını kaybetti. AB başlangıçta iştirak müzakerelerine 2018’de başlayacağını söyledi, lakin bunu 2022’ye kadar ve akabinde sadece Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin bir sonucu olarak yapmadı.
Ukrayna savaşı, AB’nin dikkatini genel olarak Balkanlar’a tekrar odakladı, lakin bölgede daha Çok istikrara ulaşmak için hukukun üstünlüğü, insan hakları ve demokrasi mutabakatlarını terk etmemesi gerekiyor. Bu yalnızca Sırbistan’ın önderi üzere Balkanlar’daki otokratları güçlendirmeye fayda.
Yorum Yok