Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, kıtada ziyan gören Fransa imajının sorumlusu olarak Rusya, Çin ve Türkiye’yi gösterse de Afrika’daki Fransız tersliğinin tarihi, 1980’lere dayanıyor.
BURKİNA FASO’NUN ÖNCÜLÜĞÜ
Batı Afrika’da “Fransız karşıtlığı” fikrinin en somut temelleri, Burkina Faso’nun efsanevi önderi Thomas Sankara tarafından 1980’lerde atıldı.
Emperyalizm aksisi telaffuzlarıyla tanınan Sankara’nın 1986’da başşehir Vagadugu’yu ziyaret eden devrin Fransa Cumhurbaşkanı François Mitterand’a sömürgecilik periyoduna ait yönelttiği tenkitler, Mitterand’ın da Sankara’ya verdiği karşılık, Afrika ile Fransa ortasındaki birinci Önemli “soğukluk” olarak tarihe geçti.
2000’LERDE ARTAN FRANSIZ AYKIRILIĞI
Sankara ve Mitterand’ın ortasındaki Laf düellosundan yaklaşık 20 Yıl sonra kıtada Fransız zıtlığı, bu sefer Fransa’nın Afrika’daki “en yakın dostu” Fildişi Kıyısı’nda ortaya çıktı.
Fransa’nın Afrika siyasetini tanımlayan “Françafrique” (Fransız Afrikası) teriminin doğduğu ülke Fildişi Kıyısı’nda, Fransız aykırısı sokak hareketlerinin fitili 2000’lerde bir Talebe kümesi tarafından ateşlendi.
Bu periyodun Kıymetli siyasi figürlerinden Charles Ble Goude’nin “Her Fildişi Kıyısı vatandaşına bir Fransız” sloganıyla daha da yükseldi.
Fransız Amel yerlerinin yağmalandığı bu periyotta, Fransız gazeteci Jean Helene’nin 2003’te öldürülmesi gerginliği düzgünce artırdı.
SENEGAL VE SAHEL’DE KABARAN hiddet
Fransız tersliği, 2021’de bölgenin en stabil ülkesinde hiç beklenmedik formda yine sokağa indi.
Senegal’de muhalif başkan Ousmane Sonko’nun Mart 2021’de gözaltına alınmasıyla başlayan sokak olaylarında, Öfke bir anda Fransız Amel yerlerine yöneldi.
Sonko, tecavüz suçlamasıyla gözaltına alınsa da “Fransa karşıtı” görüşleri nedeniyle destekçileri, Fransız marketleri yağmaladı ve akaryakıt istasyonlarını ateşe verdi.
Fransa’nın Sahel’deki başarısız askeri operasyonları, 2020’den itibaren Mali ve Burkina Faso’da üst üste yaşanan darbeler de Fransa’ya olan nefreti derinleştirdi.
Mali’de 2021’de darbeyle başa gelen Cumhurbaşkanı Assimi Goita’nın ülkedeki Fransız askeri varlığını sorgulaması Fransa’yı güç durumda bıraktı.
Mali, bölgede Rusya ile yakınlaşırken Kamu da Fransa’nın Mali’den ayrılması için aksiyonlar düzenlemeye başladı.
Bu hareketler yalnızca Mali’ye değil, Fransa’nın askeri üslerinin olduğu Nijer ve Burkina Faso’ya da sıçradı.
Sahel’de 2019’dan bu yana Vakit vakit “Fransa’nın bölgeden elini çekmesi için” düzenlenen hareketler, Mali’deki vuruş sonrası daha geniş kitlelere ulaştı.
RUS BAYRAĞI SALLANIRKEN, FRANSIZ BAYRAĞI YAKILIYOR
Her 3 ülkede düzenlenen hareketlerde emsal pankart ve telaffuzların kullanılması dikkati çekiyor.
Eylemciler, ellerinde ülkelerinin bayraklarının yanı Dizi Rus bayrakları taşıyor ve “Fransa defol” manasına gelen Fransızca “France degage” yazılı dövizler taşıyor.
Fransa aleyhine sloganlar atan aksiyoncular, Vakit vakit da Fransa bayrakları yakıyor.
Genelde sivil cemiyet örgütlerinin davetiyle başkentlerde düzenlenen şovlar olaysız sona erse de Burkina Faso’daki nihayet askeri darbeyle şovların biçimi de değişti.
BURKİNA FASO’DA NELER OLUYOR?
Burkina Faso’da 30 Eylül’deki nihayet askeri darbede devrik lider Paul-Henri Damiba’nın Fransız Büyükelçiliğine sığındığı tezi, başşehir Vagadugu ve ülkenin 2’nci Aka Belde Bobo-Dioulasso’da sokakları karıştırmıştı.
Vagadugu’da Fransız Büyükelçiliğine girmeye çalışan öfkeli kalabalık, Elçiliğin Hariç duvarını ateşe vermiş, Bobo-Dioulasso’da da Fransız Enstitüsüne saldırmıştı.
Damiba’nın Togo’ya kaçtığı doğrulansa da ülkedeki Fransız aykırısı şovlar, ekimin birinci haftalarında da devam etmişti.
Başkentte 18 Kasım’da düzenlenen şovda de aksiyoncular, Fransız Büyükelçiliğine taşlarla saldırmış ve Emniyet güçleri olaya müdahale etmişti.
Bugün Yeniden Vagadugu’da düzenlenecek şov öncesi Fransız Büyükelçiliği çalışanlarına ve vatandaşlarına “evde kalmaları” daveti yapıldı.
Fransız okulları ve Fransız Enstitüsü de mümkün bir hamle ihtimaline karşı kapılarını kapattı.
Fransız Büyükelçiliği, Burkina Fasolu Emniyet güçlerini, olaylara seyirci kalmak ve gereğince müdahale etmemekle suçlasa da Burkina Faso hükümeti, ülkedeki yabancı diplomatların dokunulmazlıkları konusundaki esas ve prensiplerden “sapılmayacağını” vurgulamıştı.
.
Yorum Yok