İftira kurbanı Neron

MS 37-68
İftira Kurbanı Neron

Roma imparatorları hakkında hiç güzel şeyler yazılıp çizilmedi: Kendileri “imperium”un hayranı olan, yüzyıllar boyunca Roma modeli üzerine en hoş binaları diken bireyler, efendilerine karşı hakaretlerini ve aşağılamalarını Noksan etmediler. Kamuoyu, Tiberius’un sübyancılığından Caligula’nın meczupluğuna kadar, onların sırf Üzücü yanlarını akılda tuttu; Hıristiyanlık yerine tekrar eski pagan dinini yerleştirmeye yeltenen Julianus’un dehşetli ihanetini saymıyoruz.

Bu gözden düşüşün Aka kısmı sıkıcı müellif (onu yargılayan Özellikle Roger Vailland’dır) Suetonius’la bağlantılıdır; kendisi dedikoduları ve hakikat bilgileri toplamış, Oniki Sezar’da bize en şaşırtan canavar portrelerinden oluşan bir stant miras bırakmıştır; Roma’dan ve onunla ilgili her şeyden sonsuza dek iğrenmek üzere. Jül Sezar ve Augustus bu katliamdan kıl hissesi kurtulmuşlar.

İçlerinde en berbatı Neron’du, ölümsüz kenti bilerek yakmış ve Belde yanarken (Holyvvood’un uydurduğuna göre) terasında keman çalmıştı (o periyotta keman yoktu). Koca göbekli bu iğrenç adam kenti aydınlatmak için Hıristiyanları yaktırmış ve Öbür dehşetli işler yapmıştı.

Eğer inanmıyorsanız, Suetonius’a başvuralım:

XXVI. Taşkınlık, ahlaksızlık, lüks, cimrilik, şiddet onun Evvel kademe kademe, gizlice ve güya gençliğinden Dolayı baştan çıkarılmış üzere esiri olduğu kötülüklerdi; lakin o Vakit bile kimse bu olayların yaşından değil de kişiliğinden ileri geldiğinden şüphelenmedi.

İşe bak! Müellif bize nasıl hem savurgan (lüks) ve hem de Pinti olunabileceğini açıklamıyor, üstelik bunlar gizli olduğuna ve kendisi de şimdi doğmadığına nazaran, bunları nasıl öğrendiğini de anlatmıyor. Ayrıyeten insanın yaşı ilerledikçe kötüleştiğine inanıyormuş üzere görünüyor. Ne kıymeti var. Deliller mı?

Güneş batar batmaz, başına bir bone yahut başlık geçirir, kabareden kabareye koşar yahut sokaklarda serseri(aylak) avare dolaşırdı; oyun olsun diye, ancak bu oyun temiz değildi: Aslında, yemekten dönen insanları dövüyor, kendisine direndiklerinde onları yaralıyor ve lağım çukurlarına atıyordu. Hatta Ufak dükkânların kapılarını kırıp buraları yağmalayacak kadar ileri gitmişti; meskenine bir Cin çarşı kurmuş, orada ganimetini, Eser bir Lahza Evvel ortadan kaybolsun diye Aleni artırmayla kesimler halinde satıyordu. Sık Beyaz bu Cin dövüşlerde, gözlerini hatta hayatını kaybetme tehlikesi geçirdi; karısına hakaret ettiği bir senatör az kalsın onu dövmekten öldürüyordu. Bu Kötü maceradan sonra, Doğal ki peşinde kendisini uzaktan ve gizlice takip eden tribünleri olmadan halkın içine çıkma riskine bir daha girmedi.

Bu sadece Ufak bir örnek. Bu kadarı kâfi zira gerisi de bir o kadar mide bulandırıcı. Suetonius’un bu türlü tasvir ettiği kişi, onun söylediğine bakılırsa, kendi kendini Aka bir faciaya sürükleyen ahlaksız bir budala. Bu gece gezintilerinden sonra nasıl hayatta kaldığı bile şaşırtan zira Romalılar, tıpkı günümüzdekiler üzere, ateşli bir baş belasının kendilerini itip kakmasına müsaade verecek bireyler değillerdi. Hem neden büyükler daha göz Müşteri olduğu halde Neron Ufak dükkânlardan çalıyordu?

Ama Suetonius’un dedikodularını nereden topladığını uygun biliyoruz: Neron’a (karşılığını ziyadesiyle gördüğü) nefret duyan aristokrasiden. Neron’un vefatından bir Yıl sonra 69’da Hippo Regius’ta doğan ve 125’e hakikat ölen bu kelamda anı müellifi, katiyen ne Neron ne de onun hükümdarlığı vaktindeki imparatorlukla ilgili rastgele bir şey görmüştü.

Geri kalanını keşfetmeyi ismi hatalarla ilgili polis kayıtlarından Çok midesi bulanmayacak bireylere bırakacağız: Karşılaştıracak olursak, Marquis de Sade’ın yapıtları biraz Çok abartılmış çapkınlıklar üzere kalıyor. Eski tarihçilerin (aslında yüzyıllar yapıtlarını ve isimlerini koruduğundan onlara anı müellifi demek gerekir) kendilerine biraz Çok kolay verilmiş nüfuzları Aka ölçüde ziyan görmüş üzere görünüyor.

Şüphesiz Suetonius’a inanmak gerekirse, eğitmeni Seneca’nın derslerinin imparator Neron’a hiç yararı olmadığı görülüyor, zira dedikoducumuz yazmayı unutmuş lakin Neron’un babası Claudius oğlunun eğitimini Ünlü bilgeye teslim etmişti; Claudius öldürüldüğünde ve Neron 17 yaşında imparator olduğunda, imparatorluğun gerçek hükümdarı Seneca ve eyalet valisi Burrus’tu.

Seneca, Suetonius’un anlattığı cürüm ögesi garip hareketleri asla güzel görmezdi. Mutlu hayat ve Bilgenin Sarsılmazlığı‘nın muharriri olan filozofun tesiri, bilakis, faydalı oldu ve Neron’a en Hasım tarihçilerin görüşüne nazaran Tüm imparatorlukta varlığını hissettirdi.

Neron bir fazilet timsali olmadı, lakin gariptir ki Avrupalılar Laf konusu olduğunda müsamaha gösterilmeyen şeyler, çöllerin serapları tarafından korunan firavunlarda affediliyor. Yoksa kabahat bilinçaltında yatan ırkçılıkta olabilir mi?

Neron’a en sık atfedilen suça gelelim: Roma’nın yakılması. Bu suçlama direkt periyodun halkının inancından geliyor: Gerçekten, Tacitus ve Dion Cassius’tan öğrendiğimize nazaran, Kamu bu yangını tanrılann öfkesinin işareti olarak yorumlamış ve bunun sebebinin Neron olduğundan şüphelenmiş. Bu eski komplo teorisinin kökeni Tekrar Suetonius’a (Neron, 38) ve ayrıyeten Dion Cassius’a (Roma Tarihi, LXII, 16-17) dayanıyor. Onlar imparatorluk sarayının kölelerinin Roma’nın Türlü mahallelerine cayır cayır yanan kütük ve meşaleler attıklarını anlatıyorlar. lakin bunların imparatorluk sarayının köleleri olduklarını nereden bilebilirlerdi ki? İki müellif yazmayı unutmuşlar ancak Neron bu yangında en hoş saraylarından biri olan, sanat koleksiyonları ve hazinelerinin toplandığı Domus Aurea’yı kaybetmişti.

Yangın 64 yılının Temmuz ayında, yılın en sıcak vaktinde, Tiber’in kıyısında sıralanmış yağ satıcılarının bulunduğu dükkânlar ve Ufak barakalarda başlamıştı. Rüzgâr yangını körüklemişti.

Tarihçi Catherine Salles yüzyıllar boyunca Neron’a yapılan suçlamanın yersizliğini gösterdi. Bilhassa, imparatorun faciayı öinlemek için aldığı tedbirleri hatırlattı: Neron meskenini kaybedenlere imparatorluk bahçelerini açmış ve Ostia Limanı aracılığıyla imparatorluğun öbür bölgelerinden buğday getirtmişti. Kundakçı bir tiranın yapacağı şey değil bu.

Yangının sorumluluğu, geçerli bir neden olmaksızın Hıristiyanların üzerine atıldı ve Tacitus’un söylediklerine dayanılarak “uçsuz bucaksız kalabalıkların” kurban edildiği ileri sürüldü: Tarihçi Richard Bodeus bu varsayımı iki ya da üç Çehre kurbana kadar düşürdü. Yeniden de Çok lakin o devirde bu türlü Aka bir faciaya yol açmış beşerler için bu hakikat cezaydı.

Neron’u, Özellikle Suetonius denen kişinin dedikodularından kurtarmak ve ona “sıradan” imparator kimliğini Geri vermek için elbet epey çalışmak gerekecek.

4000 yıllık Aldatmacalar-Gerald Messadıe .