Rusya’nın Karadeniz kıyısına inme siyasetinin gereği olarak şimal Kafkasya’yı ele geçirme gayesiyle 1556’dan itibaren başlattığı Kafkas-Rus Çarlığı savaşı 308 Yıl sürdü.
Çerkesleri yok ederek Kafkas Dağları’nın İç kesitlerine ilerleyen Ruslar, teslim olan Çerkesleri ya Çarlık ordusuna katılma ya da göç etme seçeneğine zorladı.
21 Mayıs 1864’ten itibaren Çerkes toplulukları başta Osmanlı İmparatorluğu olmak üzere dünyanın Türlü bölgelerine sürgüne maruz kaldı.
Resmi olmayan sayılara nazaran 1,5 milyona yakın Çerkes bir ay içinde sürgün edildi. Yol kaideleri, salgın hastalıklar ve açlık üzere nedenlerden yaklaşık 500 bin Çerkes hayatını kaybetti.
Sürgüne tabi tutulanlar, Anapa, Novorossiysk, Gelincik, Soçi ile Adler üzere Karadeniz limanlarından gemilere bindirildi ve birçoğu Anadolu’da Ordu, Samsun, Tokat, Amasya, Sinop, Yozgat, Düzce, Adapazarı, Kocaeli’ye iskan edildi.
Çerkeslerin bir kısmı ise Suriye ve Filistin başta olmak üzere Orta Doğu’ya yerleştirildi. Sürgün edilen Çerkesler vakitle yerli halka karıştı.
RUSYA’NIN SÜRGÜN OPERASYONU
Osmanlı İmparatorluğu’na sürülemeyen Çerkesler ise Orta Laba ve Orta Kuban ırmakları bölgesindeki Rus Kazak köylerine yerleştirildi.
Rusya’nın Fazla evvelden planladığı “Çerkes halkını öz vatanlarından sürgün etme operasyonu”, adım adım gerçekleştirilen bir aksiyon olarak bedellendiriliyor.
Osmanlı topraklarına bile ulaşamadan binlerce kişinin öldüğü bu sürgün “tarihin en Üzüntü olaylarından biri” olarak nitelendiriliyor.
İnsanlık tarihine kara leke olarak geçen Çerkes sürgünü, her Yıl Türkiye’de yaşayan Çerkesler tarafından gözyaşlarıyla anılıyor.
Türkiye’deki Çerkesler, sürgünü anmak için Türlü etkinlikler düzenliyor. Deniz kenarında “Nart ateşi” yakıp etrafında “mezar taşı nöbeti” tutulan anma merasimleri, “Sürgün Andı” okunması ile tamamlanıyor.
Yorum Yok