Uzmanlar, Orta Asya ile Avrupa ortasında Azerbaycan ve Türkiye’den geçen ilişkilerin hem Güney Kafkasya hem de Türk dünyası için stratejik Ehemmiyet taşıdığı, Azerbaycan’ın dışarıda tutularak planlanan projelerin ise Türk dünyasının çıkarlarına uymayacağı konusunda hemfikir.
Türk İslam Araştırmaları Merkezi Lideri Telman Nusretoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Azerbaycan’ın tarihi İpek Yolu’nun en kadim ve stratejik değere sahip güzergahlarından biri olduğunu söyledi.
Azerbaycan’ın Doğu-Batı ve Kuzey-Güney ulaşım koridorlarının da kavşağında yer aldığını hatırlatan Nusretoğlu, “Bu nedenle Azerbaycan’ın kıymeti her geçen gün biraz daha artmaktadır. Azerbaycan hem de coğrafik manada Türk dünyasının birliğinde kritik bir rol üstlenmektedir. Trans Hazar koridorunu Zengezur Koridoru ve Bakü-Tiflis-Kars demir yoluyla Bir arada düşünmek lazım. Azerbaycan’dan geçen güzergahlar hem nakliyecilik hem de maliyet açısından daha elverişlidir.” dedi.
Nusretoğlu, Cumhurbaşkanı adayı ve CHP genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun “Hayatımın en Aka projesi” kelamlarıyla açıkladığı “Tarihi İpek Yolu’nu canlandırma projesi”nde Azerbaycan’a yer vermemesine ait şunları söyledi:
“Maalesef anne muhalefet partisinin Türk dünyasıyla ilgili bir vizyonu yok. Azerbaycan’ın stratejik olarak Türk dünyasının merkezi olduğunu anlamamak, önerilen planda Azerbaycan’dan bahsedilmemesi, bölge ve dünyanın jeopolitik realitesini görmezden gelmektir. Projede İran’ın öne çıkartılması ne Türkiye’nin ne de Türk dünyasının çıkarlarına hizmet eden bir yaklaşım değildir. Trans Hazar güzergahını Orta Asya’ya açılan yol üzere düşünmek gerekiyor. Bu, yalnızca ulaştırma konusu değildir. Bu, birebir vakitte güç konusu, en kıymetlisi ise stratejik bahistir.”
“Azerbaycan üzerinden geçen sınırlar daha sağlıklı ve verimlidir”
Kafkasya Milletlerarası Alakalar ve Stratejik Araştırmalar Merkezi (QAFSAM) Lideri Araz Aslanlı da Azerbaycan’ın tarihi İpek Yolu’nun canlandırılması konusunda daima ön planda olduğunu, Türkiye ile Orta Asya üzerinden Çin’e kadar Değerli ulaştırma projelerinin gerçekleştirilmesi konusunda Önemli adımlar attığını belirtti.
Bakü-Tiflis-Kars demir yolu çizgisinin, Hazar üzerinden nakliyeciliğin güçlendirilmesinin, Türk devletlerinin nakliyecilikte gümrük tanımları konusunda ortak uygulamalara yönelmesinin Azerbaycan üzerinden geçen ve Türkiye ile Türk dünyasını birleştiren güzergahların kıymetini artırdığını vurgulayan Aslanlı, “2. Karabağ Savaşı sonrasında Zengezur Koridoru ve Kafkasya’ya barışın gelmesi mevzuları da gündeme geldi. Bu nedenle Kafkasya’nın kuzeyinden ve güneyinden geçecek sınırlara oranla Kafkasya ve Trans Hazar kontağı şu anda en ekonomik, en sağlam ve en istikrarlı sınır olarak gözüküyor. Rusya ile Ukrayna ortasındaki kriz ve İran’ın batı ile ilgilerindeki problemler bağlamında değerlendirildiğinde Kafkasya ile Orta Asya ortasındaki Hazar üzerinden kurulan ulaşım kontağı hem gümrük hem Emniyet hem Hız açısından en verimli irtibat olarak öne çıkıyor.” diye konuştu.
Aslanlı, bölgede barış ve istikrar temenni ederek şunları söyledi:
“Fakat maalesef Güney Kafkasya’nın kuzeyi ve güneyi için hem günümüzde hem de yakın ve orta vade için Fazla Olumlu konuşamıyoruz.
Azerbaycan üzerinden geçen sınırlar yalnızca kısa vadede değil, orta ve uzun vadede daha sağlıklı ve verimlidir. Bunu güç manasında da gördük, ticari nakliyat açısından da gördük. Bu alandaki işbirliğinin daha da derinleştirilmesi lazım. Zengezur Koridoru da hayata geçince Azerbaycan’dan geçen sınırlarla ilgili imkanlar daha da artacaktır.”
“Azerbaycan’ın dışarıda tutulduğu ulaştırma projelerinin gerçekçi değil”
QAFSAM reis Yardımcısı Nazım Cafersoy ise bağımsızlıktan sonra Azerbaycan’ın hem global hem bölgesel hem de Türk dünyası açısından stratejik ehemmiyetinin arttığını söyledi.
Azerbaycan’ın nihayet 30 yılda Türkiye ile Önemli ulaştırma ve güç projeleri gerçekleştirdiğini hatırlatan Cafersoy, “Azerbaycan tam da Türk dünyasının ortasında. Azerbaycan’ın dışarıda tutulduğu ulaştırma projelerinin gerçekçi olmadığını düşünüyorum.” sözlerini kullandı.
Cafersoy, Çin ile Avrupa ortasında 3 jeopolitik koridor bulunduğunu belirterek “Bunlar Rusya, Afganistan-Pakistan-İran ve Türk dünyası koridorlarıdır. Afganistan-Pakistan-İran koridoru Emniyet ve İran’ın batı ile badireleri nedeniyle zahmetli bir koridordur. Rusya koridoru da Ukrayna krizi nedeniyle sorunda. Burada Asya ile Avrupa ortasında ulaşımda genel manada Türk dünyası, Özel manada ise Azerbaycan’ın ehemmiyeti artıyor. Türk dünyası ve Azerbaycan’ın da içinde bulunduğu güzergah hem Emniyet hem istikrar hem jeopolitik dinamikler bakımından daha yararlıdır.” değerlendirmesinde bulundu.
“Kritik seçim öncesinde bu türlü bir açıklamada gerçek olmamıştır”
Kılıçdaroğlu’nun projesinde Azerbaycan’ın yer almamasına da değinen Cafersoy, bu durumun birtakım sorular doğurduğunun altını çizdi.
Cafersoy, kelamlarını şöyle bitirdi:
“Azerbaycan, Orta Koridor’un değerine sık sık vurgu yapıyor ve Zengezur Koridoru’nu ‘Turan yolu’ formunda nitelendiriyor. Bu durumda en yakın müttefiki Türkiye’nin cumhurbaşkanı adaylarından Kılıçdaroğlu’nun İran’ı öne çıkartması Fazla yanlış oldu. ‘Hayatımın en Aka projesi” dediği projede Azerbaycan yerine İran’a yer veriyor, birebir vakitte projeyi ‘Türkiye’yi Türk dünyası ile buluşturan proje’ üzere takdim ediyor. Kritik seçim öncesinde bu türlü bir İzah gerçek olmamıştır.” AA
Yorum Yok