Çin merkezli teknoloji şirketi ByteDance tarafından geliştirilen toplumsal medya platformu TikTok, dünya üzerinde 1 milyardan Çok kullanıcıya ulaşırken, “Çin’in casusluk aracı” suçlamalarını da beraberinde getirdi.
300 milyonluk ülkede 150 milyon TikTok kullanısı
TikTok yöneticileri, 300 milyon nüfuslu ABD’de 150 milyon insan tarafından kullanılan uygulamaya yönelik yaptırımları bir Sefer daha düşünmeye Davet etti.
Reuters’ta yer Meydan haberde 2020 yılında aylık olarak etkin 100 milyon olan ABD’li TikTok kullanıcısı 2023 yılına gelindiğinde 150 milyon kullanıcıya ulaştığı belirtildi.
ABD’de federal hükümet, kimi eyaletler ve üniversiteler, TikTok’un resmi aygıtlara indirilmesini yasaklarken, Kongrede yasağın genişletilmesi için Biden idaresine yetki veren tasarılar da gündemde.
Tüm bu tartışmalar sürerken TikTok Üst Yöneticisi Shou Zi Chew, 23 Mart’ta ABD Kongresinde Anlatım verecek.
TikTok neden yasaklanmak isteniyor?
Batı ve ABD, TikTok yasağına en Aka münasebet olarak TikTok ve anne şirketi ByteDance’in pozisyon üzere hisli kullanıcı bilgilerini, Çin hükümetine verdiğini savunuyor. Buna münasebet olarak ise Çin’de hükümetin şirketlerden bilgi talep etme hakkı olduğuna işaret ediliyor.
Batılı ve Amerikalı siyasetçiler, Çin’in TikTok’taki içerik tekliflerini dezenformasyonu yaymakta da kullanabileceğini belirtiyor.
TikTok’un yasaklanması için ABD Kongresine sunulan Yasa tasarılarının sponsoru Missouri Senatörü Josh Hawley, uygulamaya ait yaptığı açıklamada, “TikTok, Çin Komünist Partisi için bir Truva Atıdır.” nitelendirmesinde bulundu.
FBI Yöneticisi Chris Wray de Kasım 2022’de katıldığı Temsilciler Meclisi oturumunda, TikTok’un “ulusal Emniyet tehdidi” teşkil ettiğini” söyledi.
Uygulama, 3 yıldır ABD Ordusu, Donanması, Hava Kuvvetleri ve Kenar Güvenliği ünitelerinin telefonlarında yasak. Mart ayının başında Temsilciler Meclisi Hariç Alakalar Komitesi ABD Lideri’ne uygulamayı büsbütün kısıtlama hakkı veren bir Yasa tasarısını onayladı.
Bazı uzmanlar da uygulamanın ulaştığı dataların, ABD menşeili Facebook ya da Twitter üzere uygulamalardan bir farkı bulunmadığına işaret ederek TikTok’un “günah keçisi” ilan edildiğini belirtiyor.
Diğer ülkelerde durum ne?
ABD, TikTok konusunda “mahremiyet” ve “ulusal güvenlik” kaygılarını münasebet göstererek bu uygulamayı kısıtlayan birinci ülke olmayacak.
İngiltere, Kanada, Avrupa Birliği (AB) ve Yeni Zelanda, uygulamanın resmi aygıtlarda kullanılmasını yasaklarken, TikTok’u yasaklayan birinci ülke 2020’de Hindistan oldu.
Hindistan hükümeti, uygulamayı kullanıcıların datalarını Çin hükümetine aktarmakla suçladı ve Çin merkezli 59 uygulamayı yasakladı. TikTok, böylelikle dünya üzerindeki en Aka pazarlarından birini kaybetmiş oldu.
TikTok ve Çin’in cevabı ne oluyor?
TikTok yöneticileri ise bu suçlamaları reddederek ABD’nin ve Batı’nın bunu Çin’in elini zayıflatmak için kullandığını savunuyor.
TikTok, çoklukla bu yasakları “siyasi tiyatro” olarak nitelendirerek bu bahiste Uğraş harcayan siyasetçilerin, Amerikan halkını sansürlemek istediğini öne sürüyor.
TikTok’tan yapılan açıklamada, “TikTok’la ilgili rastgele bir Ulusal Emniyet kaygısını ele almanın en süratli ve en eksiksiz yolu, ABD’deki Yabancı Yatırım Komitesinin kendileriyle yaklaşık 2 yıldır üzerinde çalıştığımız önerilen muahedeyi kabul etmesidir.” sözü kullanıldı.
Amerikan hükümeti, TikTok’u büsbütün yasaklayabilir mi?
Birçok uzmana nazaran, uygulamanın büsbütün yasaklanması, ülkede Anlatım özgürlüğünü öngören Anayasa’nın 1. ek Maddesi’ne alışılmamış.
Amerikan medyası da iç birçok ABD merkezli kuruluş, TikTok üzerinden içerikler de üretiyor.
Stratejik ve Milletlerarası Çalışmalar Merkezi araştırmacılarından Caitlin Chin, New York Times gazetesine yaptığı açıklamada, “Demokratik hükümetlerde, hükümet, Fazla kuvvetli ve Müsait münasebetler olmadan Anlatım özgürlüğünü öylece yasaklayamaz ve buna sahip olup olmadığımız şimdi net değil.” değerlendirmesinde bulundu.
TikTok yasağına karşı çıkanlar
“Fight For the Future” isimli kar maksadı gütmeyen dijital haklar kümesi, “#DontBanTikTok” kampanyasını başlatarak TikTok’a uygulanan kısıtlamaların bütün Aka teknoloji firmalarına uygulanmasını talep etti.
“Amerikan Sivil Özgürlükler Birliği” isimli Küme da TikTok’u yasaklamaya yönelik yasanın Amerikalıların Anlatım özgürlüğü hakkını ihlal edeceğin belirterek Yasa tasarısını protesto emeliyle şubat sonunda Temsilciler Meclisi Hariç Münasebetler Komitesine name gönderdi.
Eski ABD Lideri Donald Trump, 2020’de TikTok’un Amerikalı bir şirkete devredilmesini önermiş lakin bu süreç nihayete ermedi.
Son olarak 16 Mart’ta ABD, TikTok’un sahibi ByteDance’den paylarını satmasını talep ederek zıt halde uygulamanın ülkede kullanımına yasak getirilebileceğini bildirdi.
TikTok Üst Yöneticisi Shou Zi Chew, uygulamanın anne şirketi ByteDance’i, TikTok’u satmaya zorlamanın ABD ve diğer ülkelerin Ulusal Emniyet tasalarını gidermeyeceğini tez etti.
Uzmanlar, TikTok yasağını değerlendirdi
Amerikalı uzmanlar, TikTok yasağı ve TikTok Üst Yöneticisi’nin Kongredeki sözüne ait AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
Washington DC merkezli “Data Innovation” isimli merkezde siyaset Analisti olarak çalışan Gillian Diebold, ABD’nin TikTok’u yasaklamak istemesinde hem data güvenliği tasalarının hem de Çin ile rekabetin tesirli olduğunu söyledi.
Kongre üyelerinin TikTok konusunda birçok gizli brifing yaptığına işaret eden Diebold, şu sözleri kullandı:
“Kongre üyeleri, bu brifinglerin sonunda ortada Önemli Ulusal Emniyet tasaları olduğunu belirtti. Ve ne yazık ki ben de iç Amerikan halkı olarak biz, bu ayrıntıları bilemiyoruz. Bence ortada Aka bir Ulusal Emniyet tehdidi olsaydı, biliyorsunuz Öbür uygulamalar da yasaklandı, Kongre şu anda ABD’deki uygulama mağazalarını bu uygulamayı Çabucak kaldırmaya zorlardı.
Bunun manası, uygulamayı yasaklamak zorunda değilsiniz, mağazadan kaldırabilirsiniz. Ve biz bu türlü bir aksiyon görmedik. Bu durum da bizi ortada Öbür bir neden olduğunu ve bu nedenin de Çin ile rekabet olabileceğini düşünmeye itiyor.”
“Üst Yönetici’nin Fazla Aleni kelamlı olacağını sanmıyorum”
ABD’nin TikTok’un paylarının satılmasını talep ettiğini anımsatan Diebold, “Bu işin iki tarafı var, birisi direkt Çin ile rekabet, Öteki de Şayet Mevcut ise Ulusal Emniyet telaşı.” dedi.
Diebold, Twitter, Facebook üzere ABD merkezli platformlar hakkında da mahremiyet ihlallerine ait tasalar olduğunu vurgulayarak “Bu yüzden ben ve diğer birçok kişi, bunun nedeninin çevrim içi Emniyet ya da kapalılıktan fazla Özellikle Çin olduğunu düşünüyoruz. Nitekim bununla uğraş etmek istiyorsak, Ulusal mahremiyet yasamızın olması gerekiyor.” diye konuştu.
TikTok Üst Yöneticisi’nin ABD Kongresinde vereceği tabirde farklı bir şey çıkıp çıkmayacağı sorusuna Diebold, “Bence ne yazık ki Fazla bir şey öğrenemeyeceğiz. İşler Fazla süratli ilerliyor. Yasa tasarısı sunuldu ve artık Biden idaresi de Aleni formda ‘ya satış ya yasak’ diyor. Bu bahiste CEO’nun Fazla Aleni kelamlı olacağını sanmıyorum. Yani Fazla Çok yeni bilgi vermeyecektir.” cevabını verdi.
“ABD ve Öbür ülkeler, Çin’i TikTok üzerinden casusluk yaparak yakaladı”
Stratejik ve Memleketler arası Çalışmalar Merkezi (CSIS) reis Yardımcısı James Andrew Lewis, Çin’in TikTok üzerinden casusluk yaptığını belirterek “Ne yazık ki ABD ve Öbür ülkeler, Çin’i TikTok üzerinden casusluk yaparak yakaladı. Çin’in tercih ettiği tekniklerden birisi de internet üzerinden korsanlık yapmak. Münasebetiyle Çin merkezli bir ağa bağlı her şey casusluk gereci haline gelebilir.” görüşünü paylaştı.
TikTok’un şanssızlığının Çin’in “casus balon” olayıyla birebir periyoda denk geldiğini ve insanların Çin’in casusluk operasyonlarının gücünü gördüğünü belirten Lewis, “TikTok CEO’su, Kongrenin hiçbir toplumsal medya şirketini, ki buna Twitter, Facebook, Google da dahil, bilgi topladıkları için sevmediğini ayrım edecek. Birtakım beşerler, bunu ‘ticari takip’ olarak nitelendiriyor. TikTok’taki Sorun şu ki; buradaki izleme maksadı ticari değil, burada bir devlet takibi var.” ihtarında bulundu.
Çin’in, Çin merkezli firmalardan datalarını paylaşmalarını talep etme hakkı olduğuna işaret eden Lewis, “TikTok, bu istikametten diğer toplumsal medya uygulamalarından farklı. ABD’nin bu türlü bir yasası yok. ABD, gidip Facebook’a ‘bizimle dataları paylaşın’ diyemiyor. Bu da Çinli uygulamaları farklı kılıyor. TikTok, Facebook ya da Spotify’ın olamayacağı bir biçimde Çin için casusluk aracı olabilir.” değerlendirmesinde bulundu.
“TikTok’u yasaklayamazsınız”
Lewis, TikTok’un öbür Çin menşeili uygulamalardan en Kıymetli farkının, global çapta kitlesi olduğunun altını çizerek öteki Çin menşeili uygulamaların bu türlü bir kitlesi bulunmadığını vurguladı.
TikTok Üst Yöneticisi’nin, ABD Kongresindeki oturuma katılmayı kabul etmesine şaşırdığını ve bunun birkaç nedeni olduğunu söyleyen Lewis, şunları kaydetti:
“İlki; balon olayı Çin ile bağlantıları zehirledi. Elbet ki bu Hadise abartıldı lakin artık beşerler, Çin casusluğundan eskisinden daha Fazla korkuyor. İkinci olarak; Kongre, mahremiyete hürmet göstermedikleri için toplumsal medya şirketlerinden nefret ediyor. Geçen yaz, Aka teknoloji firmalarının katıldığı oturumu hatırlarsanız Kongre üyeleri, CEO’lara bağırıyordu. Üçüncü olarak da kimse Çin’i sevmiyor. Bu âlâ bir Fikir değil.”
Lewis, TikTok’un büsbütün yasaklanmasının Anayasa’nın 1. ek Maddesi’yle muhafaza altına alınan Anlatım özgürlüğü hakkına ters olduğunu ve bu nedenle de bunun yapılamayacağını belirterek “Finansal süreçleri yasaklayabilirsiniz, Amerikan kredi kartı kullanımını yasaklayabilirsiniz. Bu uygulamaya ziyan verebilir lakin TikTok’u yasaklayamazsınız.” dedi. AA
Yorum Yok