Türkiye zelzele felaketinin yaralarını sarmaya çalışırken, yabancı basında Türkiye ile ilgili dikkat cazip haber çıkmaya devam ediyor. Bir Alman mecmuası, Türkiye’nin Ukrayna ve Rusya ile ortasındaki ilgileri dikkat çekerek, “Ankara, gerekirse Batılı müttefikler olmadan yeni bir jeopolitik rol için çabalıyor” denildi.
Türkiye’nin, şark ile batı ortasında vazgeçilmez bir ortak ve arabulucu pozisyonuna geldiği belirten Alman Memleketler arası siyaset ve cemiyet (IPG) mecmuasında çıkan makalede ayrıyeten, Türkiye’nin Ukrayna ve Rusya ortasındaki dengeleyici siyaseti ile gelişmiş birçok ülke tarafından satın alınan Türk insansız Cenk uçaklarının batı silah sistemlerine karşı yararlı bir alternatif olduğu lisana getirildi.
Almanya’da yayımlanan Memleketler arası siyaset ve cemiyet (IPG) trendler mecmuasında ‘Rasim Mart’ imzalı yayımlanan, “Kiev için insansız hava araçları, Moskova ile anlaşmalar” başlıklı makale şöyle:
Rusya ve Türkiye, barış içinde bir ortada yaşamaktan Fazla savaşlar tarafından belirlenen uzun bir ortak tarihle birbirine bağlıdır. Bugünkü Ankara-Moskova ikili münasebetleri Aka ölçüde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Vladimir Putin ortasındaki şahsî münasebetlere dayanmaktadır. 20 yılı aşkın müddettir inişli çıkışlı, Sıkıntı hırsı ve siyasi hesaplarla şekillenen ayrıcalıklı bir iştirak.
Rusya’nın Ukrayna’ya yasadışı saldırısından Evvel bile Türkiye, NATO müttefiklerine ve Avrupa Birliği’ne, Rusya’ya yönelik batı yaptırımlarının aktifliği ve uygulanabilirliği konusundaki tasalarını lisana getirdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ukrayna’daki barış sürecinde tesirli olmadığı ve ülke iktisadına ziyan verdiği için yaptırımlara karşı çıktı. Türkiye’nin Kiev ile de Fazla düzgün ilgileri olmasına karşın, batı yaptırımlarına katılmayı reddetti ve kendisini sadece Boğazları bütün yabancı Cenk gemilerine kapatmak ve Suriye’ye giden Rus uçakları için hava alanını kapatmakla sınırladı. Fakat İstanbul ile Moskova ortasındaki hava trafiği devam etti ve savaşın başlangıcından bu yana üç kattan Çok arttı.
Rusya’ya bakıldığında, Moskova’nın milletlerarası SWIFT ödeme süreçlerinden dışlanması sonucunda finansal ve ekonomik sistemin çökmesinin yaşanmadığı görülmektedir. Rusya’nın İhracat fazlası kendi Nakit ünitesini bile güçlendirdi ve Memleketler arası Nakit Fonu, 2024’te Rusya için yüzde 2,1’lik bir ekonomik büyüme öngörüyor. Sonunda, Batılı şirketlerin Geri çekilmesi, ortaya çıkan boşluğu Çin ve Türkiye’den şirketlerin doldurmasına yol açtı. Batı’nın Rus gaz ve petrol arzından uzaklaşması, Türkiye’yi Azerbaycan, Irak, İran ve Rusya’dan Avrupa’nın petrol ve gaz arzı için güç merkezi haline getirdi.
Gelişmekte olan birçok ülke için, Türk Cenk uçaklarının satın alınması, batı silah sistemlerine karşı çıkarlı bir alternatif.
Türkiye’ye yapılan Yekün İthalat 2022’de yüzde 34 artarak 363,71 milyar ABD dolarına yükseldi ve bunun 58,85 milyar ABD doları Rusya’dan sağlandı. Türkiye’nin Yekün ihracatı geçen yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 12,9 artarak 254,17 milyar dolar pahasında gerçekleşti . Rusya, Türkiye’nin en Fazla İthalat yaptığı ülke olurken , onu Çin ve Almanya izledi. Ankara’nın Moskova’ya yönelik batı yaptırımlarına katılmayı reddetmesi de Rus şirketlerinin Türkiye’ye kuvvetli bir biçimde akmasına neden oldu.
Rusya ile yakın ekonomik bağlarına Karşın Ukrayna, 2022’de direnişini, temel olarak Türk silah yardımı yoluyla inşa etmeyi başardı ve böylelikle ülkenin doğusunda ve başşehir Kiev’e yönelik Rus taarruzlarını başarılı bir halde püskürtmeyi başardı. Ankara, Ukrayna Ordusu’na 200’ün üzerinde BMC Kirpi zırhlı aracının yanı Dizi dört Türk Ada sınıfı korvet tedarik etti. Bayraktar TB2 insansız Cenk uçakları da Çağdaş hava savunma sistemlerini ve zırhlı araçları faal bir biçimde etkisiz hale getirmeleri açısından Aka Ehemmiyet taşıyordu. Gelişmekte olan birçok ülke için, Türk Cenk uçaklarının satın alınması, batı silah sistemlerine karşı yararlı bir alternatif. Bayraktar TB2, 2016’dan bu yana 20’den Çok ülkeye ihraç edildi. Libya ve 2020’de Azerbaycan ile Ermenistan ortasında meydana gelen Dağlık Karabağ savaşında başarılı bir biçimde kullanılması, Türk Cenk uçağını Fazla tanınan hale getirdi.
Bu ortada Putin’in silah sevkiyatına yönelik tehditkar jestleri Türkiye cumhurbaşkanı için boşa çıktı: Kiev ile Amel yapıyorlar ve silahların ne için kullanılacağı üzerinde hiçbir tesirleri yok. Moskova bunu kabul etmek zorunda kaldı zira Türkiye, Avrupa’ya açılan kapıyı Rusya’ya Aleni tutan nihayet Batılı ortak olarak kaldı. NATO, Türkiye’nin Ukrayna’ya yaptığı silah yardımını övse de, Türkiye’nin Rusya ile Özel yolunu kabul etmek zorunda kaldı. Resmi bilgilere nazaran, Türkiye bugüne kadar Kiev’e 50 Cenk uçağı teslim ederken, Rusya Yekün 130 insansız hava aracının düşürüldüğünü bildirdi. Bayraktar TB2 olmasına Karşın Şubat 2022’den bu yana Ukrayna ordusu için Aka muvaffakiyetler, Rus askeri liderliği İranlı uzmanların yardımıyla hava savunma sistemlerini dron tehdidi karşısında optimize ettiğinden, birkaç ay boyunca Cenk alanından büsbütün kayboldu.
Türkiye’nin izlediği Özel yol, Türk toplumunda derin izler bırakan ve tarihin Fazla gerilerine uzanan uzun bir tarihi travmalar zincirinin sonucudur. Kökeni, üç kıtada 600 yıldan Çok karar süren ve Birinci Dünya Savaşı’nın kaybedilmesinin akabinde 1922’de sona eren nihayet Aka İslami Güç olan Osmanlı İmparatorluğu’nun düşüşünde yatmaktadır.
Osmanlıların düşüşü ve Aka bir Güç olarak pozisyonlarını kaybetmeleri, Özellikle Türk nüfusunun muhafazakar ve milliyetçi kısımlarında, ülkelerine dünya siyasetinde geçmiş periyotların görkemiyle bağ kuran yeni bir pozisyon Eda isteğini ateşledi. Türkiye’nin toprak kaybı korkusu, Hariç mali ve ekonomik denetimin yanı Dizi egemenliğini kaybetme ve Aka güçler tarafından bölünme korkusu, bugün hala Ankara’da siyaseti belirleyen Osmanlı çöküşünün travmasından kaynaklanıyor.
Osmanlı’nın gerileme sürecinde anne aktörlerden biri Rusya olmuştur. 18. yüzyılın ortalarından itibaren çarlar, Osmanlı İmparatorluğu’nun varlığını tekraren tehdit eden saldırgan bir genişleme siyaseti izlediler: 1774’te Osmanlılar, Kırım’ı Ruslara ve hasebiyle Karadeniz’deki üstünlüklerini kaybetti. 1823 ile 1856 yılları ortasında Rusya hem Balkanlar hem de Kafkasya boyunca ilerledi, fakat Kırım Savaşı’nda İngiliz, Fransız ve Osmanlılardan oluşan bir Avrupa ittifakı tarafından en son olarak yenik edildi. 1856 Paris barış Antlaşması’ndan sonra Rusya, “Avrupa Aka Güçleri Birliği”nden men edildi ve Rusya’nın 1871’de yine kurtulmayı başardığı batı yaptırımlarına tabi tutuldu.
Bu ortada Rusya, padişahın Balkanlar’daki Ortodoks Slav tebaasını bağımsızlık uğraşlarında teşvik etti. Akabinde gelen ayaklanmalar, Rus birliklerinin İstanbul kapılarına kadar gelmesinin yolunu açtı. Bu, 1878’de Osmanlı İmparatorluğu’nun sonuncu çöküşünü tehdit etti. Sadece Berlin’de Prens Bismarck liderliğindeki memleketler arası bir konferans, Aka Avrupa savaşını önleyebildi ve Rusya’nın emellerine nihayet verdi. 1878’deki bu travma, Birinci Dünya Savaşı’nın ötesinde bütün Türk jenerasyonlarını şekillendirdi ve Son 1945’ten sonra, Stalin’in Türkiye’nin şark topraklarında hak argüman etmesi ve böylelikle Türkiye’yi fakat 1952’de NATO’ya katılmaya zorlamasıyla yine alevlendi.
Her şeye Karşın Türkiye, şark ile batı ortasında vazgeçilmez bir ortak ve arabulucu pozisyonuna geldi.
Mevcut Türk Hariç siyaseti, bir yanda Avrupa Birliği ve ABD’den diğer yanda Rusya ve Çin’e kadar Fazla dalgalanmakta ve 1970’lerden 1990’lara kadar evvelki hükümetlerin Hariç ve Emniyet siyasetlerine dayanmaktadır. Ulusal Emniyet çıkarları Batılı müttefikler tarafından neredeyse hiç dikkate alınmadığında ve hatta göz arkası edildiğinde, Türkiye açıkça Sovyet kampına döndü. İster Kıbrıs probleminde, ister Türk-Yunan adaları uyuşmazlığında, ister Kürt terörüyle uğraşta olsun, Türkiye, batı ittifakının ötesinde, gerektiğinde sırtını dayayabileceği dünyada ortaklara sahip olma hakkını Bilinmeyen meblağ.
Rus S-400 hava savunma sisteminin satın alınması doruğa ulaştı ve NATO içinde bugüne kadar çözülmemiş Önemli bir krizi tetikledi. Tekrar de Türkiye gizlice Rusya’nın kendisini üç cephede tehdit ettiğini hissediyor ve Libya’da, Suriye’de, Kafkasya’daki çatışmalarda olduğu üzere Fazla az hareket alanı bırakacak halde Çeşitli siyasi biçimler aracılığıyla Aka gücü işin içine sokmaya çalışıyor. Bunlar ortasında Astana formatı, Rusya, İran ve Türkiye’nin Suriye’deki üçlü takımyıldızı olarak isimlendirilen yahut Türki devletlerin örgütlenmesi yer alıyor.
Her şeye Karşın Türkiye, var Ukrayna savaşının da gösterdiği üzere, şark ile batı ortasında vazgeçilmez bir ortak ve arabulucu haline geldi. Ukrayna tahılı için Temmuz 2022 tarihli İhracat mutabakatı ve Kasım 2022’de Amerikan ve Rus gizli servislerinin önderlerinin Ankara’da buluşması, Türkiye’nin nasıl yeni bir jeopolitik rol için çabaladığının ve tıpkı vakitte Batı’dan Müstakil olarak yola çıkmaya Amade olduğunun örnekleridir.
Rasim Mart, Almanya’nın Köln kentinde yaşayan bir tarihçi, yayıncı ve Osmanlı İmparatorluğu ve Çağdaş Türkiye tarihi uzmanıdır.
Yorum Yok