İsrail basını, Başbakan Netanyahu’nun Ürdün’e neden sürpriz ziyarette bulunduğunu ve Kral II. Abdullah’a ne Laf verdiğini yazdı.
Başbakan Binyamin Netanyahu’nun geçen Salı günü Ürdün’de belirli bir görüşme sırasında duyurulmamış bir görüşme sırasında Kral II. Abdullah’a Kudüs’teki Tapınak Dağı’ndaki (Yahudilerin Mescid-i Aksa’ya verdikleri isim) statükonunun korunacağına Laf verildiği bildirildi.
Kanal 12’nin haberine nazaran Netanyahu, saatler süren ziyaret sırasında birdenbire Çok Laf verdi. Ayrıyeten İsrail’in, Ürdün tarafından atanan ve Tapınak Dağı’nı yöneten İslami Vakıflar Kurulu’nun yapılarını koruyacağına dair teminat verdi.
Ürdün’ün himayesinde onlarca yıldır uygulanan bir düzenlemeye nazaran, Musevilerin ve öteki gayrimüslimlerin muhakkak vakitlerde Tapınak Dağı’nı ziyaret etmelerine müsaade verilmesi ve orada ibadet etmelerine müsaade veriliyordu.
Son vakitlerde, yeni hükümetin üyeleri de iç olmak üzere Musevilerin daha Çok ziyaret etmeleri ve oradaki Museviler için eşit dua hakkı etmesi, dünyanın dört bir yanındaki Filistinlileri ve Müslümanları sıkıntıdan çıkardılar.
Geçen hafta, Ürdün’ün İsrail’in büyükelçisi bir ziyareti sırasında Tapınak Dağı’nın girişinde polis tarafından kısa bir müddetliğine alıkonuldu. Bunun üzerine Kudüs ile Amman ortasında diplomatik kriz patlak verdi.
Ürdün Dışişleri Bakanlığı, Ürdün büyükelçisi Ghassan Majali’nin Tapınak Dağı’na “girişinin reddedildiğini” tezinden sonra İsrail elçisi Eitan Surkis’i çağırdı ve ona bir kınama mektubu verdi.
Mektup olayından sonra İsrail polisi, Ürdün’ün İsrail Büyükelçisi Majali’yi Tapınak Dağı (Mescid-i Aksa) ziyaretine manisiz bir biçimde müsaade verdi.
Krizin giderilmesinden sonra Başbakan Netanyahu geçen Salı günü dört yıldan uzun bir mühlet sonra Ürdün Hükümdarı II. Abdullah görüşmelerde bulunmak üzere Ürdün’e uçtu.
Diplomatik bir kaynak, Kanal 12’ye yaptığı açıklamada, diplomatik çekişmenin ve Netanyahu ile Kral II. Abdullah ortasındaki soğuk geçmişin Çabucak akabinde gelmesine Karşın görüşmelerin âlâ gittiğini söyledi.
Kaynak, “Liderlerin birbirleriyle yıllarca süren yakınlığının altını çizen yeterli bir toplantıydı” dedi.
İsrail Başbakanlık ofisinden yapılan açıklamaya nazaran ise Netanyahu ve Kral II. Abdullah, “stratejik, Emniyet ve ekonomik Amel birliği”ni ve ülkeler ortasındaki ittifakın kıymetini ele aldı.
Toplantıya katılanlar ortasında Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer, Ulusal Emniyet Kurulu lideri Tzachi Hanegbi ve Shin Bet lideri Ronen Bar yer aldı.
Bir diplomatik kaynak da, Mescid-i Aksa (Tapınak Dağı) ve etrafındaki durumun Ramazan ayından Evvel Denetim altında kalmasına müsaade vermek için” Ürdün’ün takviyesine muhtaçlık olduğunu söyledi.
Görüşmede Kral II.Abdullah, başşehri şark Kudüs olan 1967 çizgisinde bir Filistin devletini garanti eden iki devletli bir tahlile verdiği dayanağın altını çizdi.
Görüşmede Kral II. Abdullah’a Dışişleri Bakanı Ayman Safadi, Genelkurmay Lideri Cafer Haasan ve istihbarat şefi Ahmed Hüsnü eşlik etti.
İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer ise, görüşmenin nihayet derece düzgün geçtiğini belirterek, “Netanyahu ile Kral ortasında birçok toplantıya katıldım ve bu onların en âlâ görüşmelerinden biriydi” dedi.
Bu, Netanyahu’nun, Trump idaresinin İsrail ile Filistinliler ortasında bir barış muahedesine aracılık etme teşebbüsünün ortasında, 2018’deki gizli bir ziyaretten sonra Amman’a yaptığı bilinen birinci ziyaret.
Netanyahu’nun 2009’dan 2021’e kadarki nihayet başbakanlığı sırasında, Kudüs ile Amman ortasındaki bağlar Kıymetli ölçüde berbatlaştı.
Kral II. Abdullah, Ürdün’ün İsrail Büyükelçisi’ni Geri çekmesine neden olan bir sıra olayın akabinde 2019’da bağlantıların “tüm vakitlerin en düşük seviyesinde” olduğunu söyledi.
Ben-Gvir’in provokatif Aksa baskını
Provokatif hareketleriyle tanınan İsrail Ulusal Emniyet Bakanı Itamar Ben-Gvir, geçen hafta sabah saatlerinde İsrail polisinin ağır muhafazası altında Mescid-i Aksa’ya (Tapınak Dağı) baskın düzenleyerek Harem-i Şerif’e girmişti.
Arap ve Filistinlilere yönelik ırkçı ve ayrımcı siyasetleriyle bilinen “Yahudi Gücü” partisi başkanı Ben-Gvir, 5 Yıl sonra Mescid-i Aksa’ya giren misyondaki birinci İsrailli Bakan olmuştu.
Baskına, Filistin idaresinin yanı sıra, Türkiye’nin de iç olduğu Fazla sayıda ülke ve kurumdan reaksiyon açıklamaları gelmişti.
Başbakan Binyamin Netanyahu’nun basın ofisi, Ben-Gvir’in sabah İsrail polisinin ağır muhafazası altında düzenlediği ve Aka reaksiyon çeken Mescid-i Aksa baskını hakkında yazılı İzah yapmak zorunda kalmıştı.
Netanyahu açıklamasında, Mescid-i Aksa’daki “statükonun” değişmediği vurgulamıştı.
Daha Evvel Öbür İsrailli bakanların da kutsal mabedi ziyaret ettiği hatırlatılan açıklamada, şu sözlere yer verildi:
Yeni kurulan hükümette bakan olmadan Evvel milletvekilliği devrinde de Ben-Gvir, Mescid-i Aksa baskınları, Filistinlilere yönelik şiddet hareketlerini teşvik etmesi ve ırkçı telaffuzları nedeniyle sıkça isminden Laf ettiriyordu.
İsrail, Amman’ın 1948 Bağımsızlık Savaşı sırasında batı Yaka’yı (Batı Şeria) fethetmesinden yaklaşık yirmi Yıl sonra, 1967 Altı Gün Savaşı’nda Mescid-i Aksa’yı (Tapınak Dağı) ve Kudüs’ün Eski Kenti’ni Ürdün’den ele geçirdi.
Büyük savaşlarda birbirleriyle çatışan ve birebir vakitte gizli temaslarda bulunan komşular, 26 Ekim 1994 yılında bir barış antlaşması imzaladılar.
İki ülke ortasında varılan mutabakata nazaran; Mescid-i Aksa (Tapınak Dağı), Ürdün Vakıflar, İslami İşler ve Mukaddesat Bakanlığına bağlı Kudüs İslami Vakıflar Yönetiminin himayesinde bulunuyor.
Ancak Museviler, İsrail’in Biricik taraflı kararı ve kimi fanatik Yahudi örgütlerinin teşebbüsleriyle, 2003’ten bu yana İslami Vakıflar Yönetiminin müsaadesi olmadan polis eşliğinde kutsal mabede giriyor.
Yorum Yok