İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, Çin Devlet Lideri Şi Cinping’in Suudi Arabistan’ın başşehri Riyad’da katıldığı Çin-Körfez İşbirliği Kurulu Tepesi sonrasında yayımlanan Sonuç bildirisinden ülkesinin duyduğu rahatsızlığı lisana getirdi.
Reisi, “Çin Devlet Lideri’nin nihayet periyotta bölgeye yaptığı ziyarette gündeme gelen kimi mevzular, İran halkı ve hükümetinde memnuniyetsizlik ve şikayetlere neden olmuştur.” diye konuştu.
İran Cumhurbaşkanlığı internet sitesine nazaran Reisi, Pekin idaresinden, Laf konusu bildiri ve açıklamaların telafisi üzerinde ciddiyetle durulmasını istedi.
‘DİĞER ÜLKELERİN İÇİŞLERİNE KARIŞMAYIN’
Çin Devlet Lideri Şi’nin geçen hafta gerçekleştirdiği Suudi Arabistan ziyareti sırasında iki ülkenin yayımladığı ortak açıklamanın bir kısmında, İran’a “diğer ülkelerin İç işlerine karışmaması” davetinde bulunulmuştu.
ADALAR SORUNU
Ardından Çin ile KİK ülkeleri ortasında gerçekleştirilen Doruk sonrası yayımlanan ortak bildiride de “Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE), Aka Tunb, Ufak Tunb ve Ebu Musa adalarıyla ilgili İran ile yaşadığı uyuşmazlığa memleketler arası hukuk kuralları çerçevesinde ve ikili müzakereler yoluyla barışçıl bir tahlile ulaşma teşebbüsü iç olmak üzere bütün barışçıl eforlara destek” vurgusu yapılmıştı.
İran, Basra Körfezi’ndeki üç ada hakkında yapılan ortak açıklamaya reaksiyon olarak Çin’in Tahran Büyükelçisi’ni Dışişleri Bakanlığına çağırmıştı.
Hürmüz Boğazı’na yakınlığı ve bölgedeki petrol potansiyeli sebebiyle stratejik pozisyonda yer Meydan Ebu Musa ile Aka Tunb ve Ufak Tunb adalarıyla ilgili İran ve BAE hakimiyet tezinde bulunuyor.
Adalar 1971’e kadar İngiliz işgali altındaydı. Kasım 1971’de İngiltere’nin adaların denetimini BAE’ye devrederek çekilmesinin Çabucak akabinde İran adalarda hakimiyeti ele geçirdi. BAE, adalara askeri güçlerini konuşlandıran İran’ı “işgalci” olarak niteliyor.
Adalar üzerindeki haklarının tarihi olarak Fazla eskilere dayandığı tezini ileri süren İran, adaların süreksiz olarak 1903’te İngilizlerin eline geçtiğini ve 1971’de iade edildiğini, münasebetiyle “o tarihte şimdi kurulmamış olan BAE’nin hakimiyet argümanında bulunamayacağını” savunuyor.
BAE ise adalardaki hak savı doğrultusunda Arap ülkeleri ve milletlerarası kuruluşlar nezdinde teşebbüslerde bulunuyor. .
Yorum Yok